Acacfal yeṭallayen
Acacfal yeṭallayen 12424
Ččant-t wallen-is
Zizi Belɛid d amrabeḍ. Abernus amellal, aqendur amellal, agennur amellal d iselsa-s n yal ass. Mmalen-d i win t-iwalan d akken mačči d win terza lxedma. Deg wakken ɣezzif yerna rqiqet tiddi-s, ssawalen akk medden “Acacfal yeṭallayen”. Awal “Acacfal” twalam ɣef wacu i t-iɛebba kra tekka u kra ara tekk tudert-is, yerza talɣa n tfekka-s, ma d awal wis sin n temɛayert-is, da bɣiɣ ad d-iniɣ “yeṭallayen” d ayen iɣef ara d-nawi awal.
Yir tikli-s terza aḥric wis sin n yisem-is, win i s-fkan wat taddart. Amur amezwaru n temɛayert-is “Acacfal” d yiwen n wallal i nesseqdac deg tukksa n tkermusin mi ara wwent, d aɣezzfan u d areqqaq. “Acacfal yeṭallayen” d isem i d-yezgan akken iwata i Zizi belɛid acku taṭṭucin-is, ur yezmir ara ad tent-iṣubb mi ara d-ɛeddint tullas i d-yettuɣalen seg tala, teddunt s ixxamen-nsent refdent-d isugam.
Tawacult n Zizi Belɛid meqqert deg taddart ɣef waya i ttḥezziben yiɛeggalen-is ur s-ttaken ara tamcumt-is. At zik qqaren-d : “Wwet aydi teṭilleḍ ɣer yimawlan-is”.
Acacfal yeṭallayen 1-522
Acacfal ɣur-s yiwen n mmi-s ɛemmi-s yunag ɣer tmurt n Fransa ad yexdem ɣef uɣrum n mmi-s d win tmeṭṭut-is. Malḥa, akka i d isem-is teqqim-d ddaw laɛnaya n twacult tameqqrant. Zzin i s-yefka Rebbi ttawint-t sat taddart d lmetel. Tin yekkren kan ad s-tini: “Wellah ar teqmumseḍ am Malḥa n At Uciban”. Tesddukel ccbaḥa d ḍrafa, tettqadar medden, medden ttqadaren-tt. Argaz-is Ɛacur yettidiren d iminig deg Fransa yettḥar ad ifakk useggas n lxedma akken ad d-yas ɣer tmurt ad isɛeddi ayyur n yimuras d tmeṭṭut-is i yeccedha aṭas almi i tt-yettargu yal iḍ. Iḥar diɣen ad yeṭṭef mmi-s Yidir, i iḥemmel nezzeh, sufell n yirebbi-s. Yeǧǧa-t yesmed krad n yiseggasen deg tudert-is. Ad t-id-yaf yerna aseggas-nniḍen. Yidir yettaken anzi ɣer yemma-s ulac win ur t-neḥmmil ara deg uxxam. Ur yettrus ara akk ɣef tmurt, win i t-issersen wayeḍ ad t-yerfed. Ɣur-s kra n taṭṭucin tizerqaqin jebbdent am ddkir kra n win i t-iwalan.
Anect-a ur yeffir ara ɣef taṭṭucin n uzrem n Zizi Belɛid. Yennum yettɣimi sdat tewwurt-is ɣef udekkan mi ara d-iwwet ubeḥri n tmeddit deg tsemhuyt n unebdu. U yerna d tagnit ad ifek lwi i wallen-is ad sṭucment. Syin akk i d-ttɛeddayen wat taddart, d abrid alemmas. Malḥa ma yefka-tt-id lḥal ad tsellem ɣef Zizi-s Belɛid, akka i qqaren yimrabḍen.Netta ad s-yerr sslam ad s-yini: “Awi-d tura Yidir-nneɣ ad t-ṭṭfeɣ cwiṭ deg yirebbi-w”. Ad s-telḥeq mmi-s, ad traju din tbedd simira ad s-t-id yerr ad tkemmel abrid-is. Zizi Belɛid ad yetturar s uqcic, ad s-yeskuṭṭef tiḥnakin-is tizeggaɣin ad yeqqar: “Llah ibarek ! Llah ibarek ! Aqcic-a d lmalayek, ama deg ṣṣifa ama deg sshala, ɣur-s kra n wallen ssehbalent, laɛmer walaɣ tizegzewt n tiṭ am ta”. Netta kra din ad ifek yiwet n tmuɣli i Yidir, snat neɣ tlata i yemma-s. Deg tazwara Malḥa ur tfaq ara d acu i s-d-ittheggi zizi-s, ur tufiḍ d acu i d-iɛeddan deg uqerruy-is. Akka tal tikkelt mi ara tt-id-ifek ubrid tettaf-d Zizi Belɛid amzun yettraju-ten nettat d mmi-s. Ibeddu ikeččem-itt ccek ɣas ma tugi ad tamen s wayen tettcukku imi teqqar deg wul-is: “D ayen ur iqebbel laɛqel, nekk mačči d taberranit, nekk n twacult-is, mačči d netta ara d-yezwiren ɣer tukksa n sser”.
Acacfal yeṭallayen 1-2284
Yiwen wass am leɛwayed, tufa-t-id yeqqim ɣef tdekkant, tefka-as mmi-s ad t-yeṭṭef deg yirebbi-s. Mi tekna ad s-t-telḥeq, Zizi Belɛid ur iḥezzeb, s ufus-is ayeffus yeṭṭef-d aqcic ma d afus-is azelmaḍ iweddeɛ-it ad yeslef i tfelluct tamellalt n Malḥa. Tuɣal d tazeggaɣt am tmiṭuct seg zɛaf, teḥwes-d afus-is din din, maca teqqim temlek iman-is. Winna am wakken kra ur yeḍri yettkemmil yetturar d uqcic yeqqar: “Aqcic-agi amacki-t, tizerqeqt n wallen-is iman-is…” Malḥa mi i tt-iɛedda ukuffir-nni i d-yeɣlin fell-as mi i tt-id-imusa win ur nettsetḥi, win ur neslif i wudem-is, tenṭeq ɣur-s tenna-as s leɛqel: “Ɛni iɛǧeb-ak uqcic-agi inu a Zizi?
Ih! Iɛǧeb-iyi aṭas. I s-yerra Zizi belɛid.
Waqila d taṭṭucin-is tizegzawin i k-ijegḥen.
Wellah amzun tettkacafeḍ, allen-is neqqent.
Tqerreb cwiṭ ɣer umeẓẓuɣ-is amzun ad s-tmel yiwet n lbaḍna.
Ihi imi i k-yeɛǧeb mmi, ladɣa timemmucin-is tizegzawin, ayɣer ur d-tettawiḍ ara tameṭṭut-nni-inek tilemẓit i d-terniḍ ɣef Nna Tasaɛdit ɣer ccib-ik i Ɛacur-iw ad k-d-tesɛu yiwen uqcic am yidir-iw ?»
Tekkes-as-d aqcic yeddem, netta yezzeḥweḍ s axxam-is melba ma iruja tineggura acku lehdur i s-d-tdegger Malḥa ur yebni ara fell-asen, smerǧeǧǧin-t, amzun yečča tiyita s ufḍis. Yeqqim ayyur ur t-id-yefki umnar n tewwurt ɣer berra.
Acacfal yeṭallayen 1--1082
Tiddi-s amzun d acafal.