Amenzu n yennayer 2964
Amenzu n yennayer 2964 1960
Aseggas ameggaz
Timsizwert tadelsant (tifrat)
Kra n tuttriwin yerzan aseggas amaziɣ
1-Anwa ass neɣ ansay i yesdduklen akk Imaziɣen n Tferka n ugafa.
Amenzu n yennayer.
2-Fkem-d azemz n wass amenzu d wass aneggaru n useggas amaziɣ ara d-ikecmen (ass, ayyur, aseggas).
A-Acer 01  yennayer 2964
B-Acer31  dujember 2964
3-Bedrem-d tisemhay n useggas amaziɣ, tefkem-d sin (2) wayyuren n tal yiwet.
Tisemhay Tamenzu, neɣ amwan Tagrest tafsut anebdu
Ayyur 1U Cṭember Dujember Meɣres Yulyu
Ayyur S2 Ṭuber yennayer Yebrir Ɣuct
4-Bedrem-d semmuset n twula n useggas amaziɣ.
Md: Aḥeggan
1-Timɣarin  
2-Iɛezriyen  
3-Leǧwareḥ
4-Sswaleḥ                              
5-Nnisan
5-Mi ara d-ires yimensi n yennayer, iwumi d-ttrusunt tjeɣlin?
Mi ara d-ires yimensi n yennayer, ttrusunt-d tjeɣlin i yiɛeggalen n twacult yellan iḍ-nni din akked wid yunagen (iminigen d twelliyin) neɣ wid yemmuten.
Amenzu n yennayer 2964 1-2097
6- Ayɣer i d-yerḍel wayyur n yennayer yiwen wass sɣur ayyur n furar?
Irḍel-d wayyur n yennayer yiwen wass sɣur furar akken ad yerr ttar deg temɣart i t-iɛuyren
7-Kemmel i tenfalit-a i d-yeqqaren: “ Ɛuhdeɣ tirezzaf n meɣres d win ɣur-s alamma iger-d wajdim timcaḍ”.
8-Melmi i bdan Yimaziɣen siḍinen ussan?
-Bdan Yimaziɣen siḍinen ussan deg useggas 950 send talalit n Mass Ɛisa.
9-Anwa i d agellid neɣ i d aferɛun n yimir-nni? D netta i isbedden tagelda tis 22 Tamasrit, Yenbez Falesṭin, deg Jerusalem, yemmeɣ ɣef uwraɣ d yigerrujen n ufakan n Mass Sliman, yerra-ten d ayla-s; isem-is yedda-d deg udlis n Mass Ɛisa.
-Agellid neɣ Aferɛun Cacnaq.
10- Kra n yinsayen ttilin-d deg umenzu n yennayer, bedrem-d semmus (5) seg-sen.
Md: Aniwel n yimensi n yennayer.
–Ttseṭilen tikkelt tamezwarut i warrac imecṭaḥ
–Nefqen-d aqerruy n uzger
–Timlilit n tasa d wi ay turew
–Tetten deg yimensi-nni aṭas, akka i sfiliten i lxir ad yagar akka d tasawent.
–Amɣar bu ceqquf neɣ buɛfif. Ayrad deg Tlemsan
11-Amek i ttmaggarent tlawin inebgi amaynut (aseggas ara d-ikecmen)?
-Ssizdigent axxam akken i iwata.
-Tameṭṭut i d-yufa lḥal teggar aẓeṭṭa, yuwi-d fell-as ad t-tfakk send ad d-yekcem useggas amaynut, ma ur tezmir ara iman-is ttɛawanent-tt tragan-is.
-Srusunt ɣef lqermud azezzu akken ad sbeɛdent-akkin kra n wayen n diri I izemren ad d-yeḍru ɣef at uxxam: ddeɛwessu, yir tiṭ…
– Deg Uwris, tamurt n Yicawiyen, tilawin ttbeddilent inyen d tgejda n uqiḍun ɣef waya i s-qqaren i umenzu n yennayer « Buyni » ma d irgazen tturaren ddabax n uḍar neɣ ɣeṭṭlen leɣruḍ s tyitiwin n lbarud s temgeḥyal.
Amenzu n yennayer 2964 1-2098
12- Amak i as-qqaren diɣen i umenzu n yennayer?
-Ixef neɣ aqerruy n useggas – Tawwurt n useggas
13- Imezdaɣ n Bni Snus yettidiren deg ugezdu n Tlemsen deg umalu n tmurt n Lezzayer sfugulen-as i umenzu n yennayer. Amek i t-ttmmagaren?
– Deg Tlemsan tettili-d yiwet n tfaska iwimi semman: « Ayrad ». D yiwet n tceqquft n umazgun i d-tturaren yimezdaɣ n taddart, ttɣummun-d udmawen-nsen s yisɣumen (masques) yecban iqudam n yizem. Yiwen yizem d awessur ad yemmet (aseggas yezrin) ad yeǧǧ amkan i yiwen yizem d amecṭuḥ ara d-ilalen imiren (aseggas amaynut). Imezdaɣ n taddart, arrac tiqcicin ad tezzin i taddart, ad cennun, ad d-jemɛen isufar n wučči, tameddit, tilawin ttnawalent-d yis-sen imensi i yesddukulen akk at taddart.
14- I wacu i sfiliten Yimaziɣen mi tetten nnig n tawant ass n umenzu n yennayer.
– Mi ara d-ires yimensi n yennayer yesḍuli ɣef yal yiwen n tawacult n uxxam ad yečč ass-nni nnig n tawant acku, akka i sfiliten i lxir ad yagar kra ara yekk useggas amaynut.
15-D acu i ilaqen akken iduba n tmura n ugafa n Tferka ad t-gen iwakken amenzu n yennayer ad yuɣal ɣur-s azal.
– Amenzu n yennayer ɣur-s ass-a 2964 n yiseggasen deg tudert-is ; i tura d acu i ilaqen ad t-nexdem i wakken ad s-nerr azal ? D ayen i isehlen maḍi, ayen i xeddmen i wass agreɣlan, amenzu n janvier d wass n umenzu n muḥerrem n useggas aɛrab ara nexdem i umenzu n usaggas amaziɣ, ad t-nerr d ass aɣelnaw,  war amahil, yerna d win yettuxelṣen. D aya kan.
Amenzu n yennayer 2964 1--979
Aseggas ameggaz
Aseggas ameggaz 2964
Yenna : « Aseggas ameggaz
I merra Imaziɣen
Anda merra i zedɣen
D anfalit-a i d arraz »
I d aɣ-yessaram d talwit
Tazmert d teɣzi n tudert
Tuccfa deg temda n tumert
Yal ass, ssbeḥ tameddit
Amenzu n yennayer 2964 1960
Wa i d-yeqqaren d Ccacnaq
Amaziɣ-nni Aferɛun
I yeẓran d acu ad yeḍrun
Mi yeḥseb ussan yezdeq
Sin yigiman d mraw ukkuz ( 2964)
Awitay s anda yuweḍ
Amzeruy ur t-iseffeḍ
Tilelli-nneɣ ur tettnuzz
Amenzu n yennayer 2964 1---412
Imensi n yennayer
Amenzu n yennayer
Amenzu n yennayer d ixef n useggas ɣer Yimaziɣen. Yettas-d deg wass wis mraw d sin (12) n wayyur n janvier. Ar ass-a deg tal tama n Tefriqt n ugafa anda ttidiren Yimaziɣen, sfugulen i umenzu n yennayer s yiwet n tmeɣra tameqqrant acku d yiwen wass i d-yesmaktayen Cacnaq, yiwen urgaz amaziɣ yuɣalen d agellid neɣ d aferɛun ɣef Yimaṣriyen deg useggas 950 send talalit n Mass Ɛisa. Seg yimir-nni i bdan Yimaziɣen ḥessben ussan.
Asfugel n yixef n useggas yeggra-d ar tura. Deg Uwris, tamurt n Yicawiyen, tilawin ttbeddilent inyen d tgejda n uqiḍun ɣef waya i s-qqaren i umenzu n yennayer « Buyni » ma d irgazen tturaren ddabax n uḍar neɣ ɣeṭṭlen leɣruḍ s tyitiwin n lbarud s temgeḥyal.
Deg tmurt n Leqbayel, tilawin ttheggint-d imensi n yennayer s seksu d uksum n uyaziḍ. Mi ara d-tessers twacult učči, tetten deg yiwen n uḍebsi, llal n uxxam ur yettɛedday ara fell-as uzaylal, tessrusu-d diɣen tijeɣlin n twelliyen d yiminigen akk d wid yemmuten, am wakken temlal-d tasa d wi ay turew akken ad mmagren aseggas amaynut ɣef tikkelt. Arrac imeẓẓyanen, ttseṭṭilen-asen i tikkelt tamezwarut.
Amenzu n yennayer 2964 1-2095
Aseggas amerbuh
Deg tama n umalu n tmurt am temdint n wihran, ass-nni tetten ala tiẓidanin. Deg Tlemsan tettili-d yiwet n tfaska iwimi semman: « Ayrad ». D yiwet n tceqquft n umazgun i d-tturaren yimezdaɣ n taddart, ttɣummun-d udmawen-nsen s yisɣumen (masques) yecban iqudam n yizem. Yiwen yizem d awessur ad yemmet (aseggas yezrin) ad yeǧǧ amkan i yiwen yizem d amecṭuḥ ara d-ilalen imiren (aseggas amaynut). Imezdaɣ n taddart, arrac tiqcicin ad tezzin i taddart, ad cennun, ad d-jemɛen isufar n wučči, tameddit, tilawin ttnawalent-d yis-sen imensi i yesddukulen akk at taddart.
Deg tmurt n Lmaruk, qqaren-as i umenzu n yennayer: « Tamɣart » Mi ara d-ires yimensi n yennayer yesḍuli ɣef yal yiwen n tawacult n uxxam ad yečč ass-nni nnig n tawant acku, akka i sfiliten i lxir ad yagar kra ara yekk useggas amaynut. Arrac, ma yella ugin ad ččen ad rwun, ssagaden-ten yimawlan-nsen s « temɣart » ara d-yasen ɣur-sen, d nutni ara tečč.
Amenzu n yennayer ɣur-s ass-a 2963 n yiseggasen deg tudert-is ; i tura d acu i ilaqen ad t-nexdem i wakken ad s-nerr azal ? D ayen i isehlen maḍi, ayen i xeddmen i wass agreɣlan, amenzu n janvier d wass n umenzu n muḥerrem n useggas aɛrab ara nexdem i umenzu n usaggas amaziɣ, ad t-nerr d ass war amahil, yerna d win yettuxelṣen. D aya kan.
?GM: Ayen nessutur yal aseggas yeqqim kan d asirem, ar melmi ara tbeddel
Amenzu n yennayer 2964 1-2096


Malek HOUD